Srpska pravoslavna crkva i njeni vernici 14. novembra obeležavaju važan praznik posvećen svetiteljima Kozmi i Damjanu, u narodu poznatim kao Sveti Vrači.
Rođeni su u Aziji, gde su odgajani kao hrišćani, koji su kasnije postali lekari, odnosno vračevi. Veruje su da su od Boga dobili dar da leče ljude, a kako su ga dobili besplatno, oni ljudima nisu naplaćivali lečenje, zbog čega se kaže da su bili i besrebrenici.
Od svojih pacijenata očekivali su samo jedno - da veruju u Isusa Hrista ili bar da ne izgovaraju njegovo ime uzalud, ako ne žele da prime hrišćansku veru.
Sveti Kozma i Damjan se na ikonama i freskama predstavljaju u srednjovekovnoj odeždi, sa kovčežićima u kojima su nosili lekove.
Na današnji dan, po narodnom verovanju, ne bi trebalo raditi teške poslove i izlaziti iz kuće bez nekog važnog razloga. Hrišćani se na ovaj praznik posebno posvećuju molitvi za bolesne i izbegavaju teške fizičke poslove. Na Vraće po verovanju ne treba ni raditi poslove na velikim visinama.
Osim u hramovima Srpske pravoslavne crkve i pravoslavnim domovima, ovaj praznik se obeležava i u mnogobrojnim zdravstvenim ustanovama koje svetitelje i lekare slave kao zaštitnike svoje profesije.
Svetitelji su sahranjeni jedan pored drugoga u mestu Feremanu. Svetitelji Kozma i Damjan, u narodu poznati i kao sveti Vrači, predstavljaju se na ikonama i freskama u srednjevekovnoj odeždi, s kovčežićima u kojima su nosili lekove.
Jedna od najpoznatijih fresaka s likovima svetih Kozme i Damjana nalazi se u Pećkoj patrijaršiji, iznad sarkofaga arhiepiskopa Danila Drugog.
U kalendaru Srpske pravoslavne crkve Sveti Kozma i Damjan, odnosno Sveti Vrači, nisu upisani crvenim slovom i nije obavezan post.
