Na osnovu podataka Registra za rak Zavoda za javno zdravlje Pančevo, u periodu 2017- 2021. godine u Južnom Banatu je svake godine 1 do 5 dece uzrasta 0-19 godina oboljevalo (prosek 3,2 dece) i 1 do 2 umiralo (prosek 1,2 dece) od malignih bolesti, što je 2,5 puta manje obolelih nego u prethodnom petogodišnjem periodu (2012-2016.), kada je prosečno registrovano 8,2 novoobolelih i 2,2 smrtna ishoda godišnje.
Tokom 2021. godine prijavljen je 1 oboleli i 1 smrtni ishod od ove grupe bolesti kod dece u uzrastu 0-19 godina.
Najčešći maligni tumori kod dece u našem okrugu su akutne leukemije i limfomi, zatim maligne bolesti lokalizovane na mozgu, kostima, mekim tkivima, bubrezima, gonadama i koži.
U poslednjih pet godina, umiranje od malignih bolesti kod dece najčešće je registrovano u uzrastu 15-19 godina sa učešćem od 42,9 odsto, u uzrastu 5-9 godina sa učešćem od 28,6 odsto i u uzrastima 0-4 i 10-14 godina sa po 14,3 odsto.
Međunarodni dan dece obolele od raka obeležava se 15. februara. Tema kampanje je: „Bolje preživljavanje je dostižno“. Trogodišnja kampanja (2021-2023.) koristi univerzalnu sliku šarenih otisaka dečijih ruku da predstavi stope preživljavanja dece obolele od raka na nacionalnom, regionalnom i međunarodnom nivou.
Ključne činjenice o raku u detinjstvu
• Rak je vodeći uzrok smrti kod dece i adolescenata širom sveta. Kod približno 400.000 dece starosti od 0 do 19 godina, svake godine, širom sveta se dijagnostikuje rak.
• Najčešće kategorije karcinoma kod dece uključuju rak krvi (leukemija i limfom), tumore mozga i čvrste tumore, poput neuroblastoma i Vilmsovog tumora.
• U visoko-razvijenim zemljama više od 80% dece obolele od raka preživljava, ali u mnogim zemljama sa niskim i srednjim prihodima preživljava samo oko 20%.
• Čak i u visoko-razvijenim zemljama, rak deteta predstavlja vodeći uzrok smrti dece i dugotrajnog morbiditeta kod preživelih.
• Poreklo raka kod dece je uglavnom nepoznato, nije povezano sa načinom života i ne može se sprečiti ili rano otkriti skriningom.
• Poboljšanje ishoda kod dece obolele od raka zahteva ranu i tačnu dijagnozu, praćenu efikasnim lečenjem.
• Većina karcinoma u detinjstvu može se izlečiti kombinacijom hemoterapije i drugih tretmana, uključujući hirurgiju i radioterapiju. Lečenje raka kod dece može biti isplativo u svim zemljama, bez obzira na razvijenost.
• Smrti koje se mogu izbeći od karcinoma u detinjstvu u slabo- i srednje- razvijenim zemljama nastaju usled nedostatka dijagnoze, pogrešne dijagnoze ili zakasnele dijagnoze, prepreka u pristupu nezi, napuštanja lečenja, smrti od toksičnosti i veće stope recidiva (bolest se ponavlja).
• U okruženjima sa višim prihodima, nedostatak terapijskih inovacija ključna je prepreka i razlog za stagniranje preživljavanja u teško lečivim malignim bolestima.
• Sistemi podataka o raku kod dece, poput registara pacijenata, zajedno sa održivim ulaganjima u zdravstvene sisteme i infrastrukturu za blagovremenu dijagnozu i lečenje, potrebni su za kontinuirano unapređenje kvaliteta nege i za informisanje o političkim odlukama.
