Za rezoluciju Parlamentarne skupštine Saveta Evrope (PACE), kojom se utvrđuje da je osnivač Vikiliksa Džulijan Asanž bio politički zatvorenik u Velikoj Britaniji, glasala su tri od pet članova delegacije Srbije, saopštilo je danas Udruženje novinara Srbije (UNS).
Jučerašnja rezolucija, u kojoj se navodi i da postupanje prema Asanžu ima efekat zastrašivanja na novinare i uzbunjivače širom sveta, usvojena je sa 88 glasova, dok je 13 poslanika bilo protiv, a 20 uzdržano.
Od pet članova delegacije Srbije, za rezoluciju su glasali Aleksandar Mirković i Biljana Pantić Pilja iz Srpske napredne Stranke (SNS) i Dunja Simonović Bratić iz Socijalističke partije Srbije (SPS). Protiv je bio Vladimir Đorđević iz Pokreta obnove kraljevine Srbije (POKS), dok je Elvira Kovač iz Saveza vojvođanskih Mađara (SVM) bila uzdržana.
U Rezoluciji se navodi da se Asanž može smatrati političkim zatvorenikom zbog načina na koji je tretiran, u skladu sa definicijom koju je PACE usvojila u okviru Rezolucije iz 2012. godine.
Prema toj definiciji, osoba lišena slobode može se smatrati političkim zatvorenikom ako je pritvor u suprotnosti s nekim od osnovnih prava navedenih u Evropskoj konvenciji o ljudskim pravima, kao i ako je nametnut isključivo iz političkih razloga.
U izveštaju „Pritvaranje i osuda Džulijana Asanža i njihovi zastrašujući efekti na ljudska prava“, koji je sačinila Suna Torlidur sa Islanda, piše da „bilo koji oblik ili trajanje lišenja slobode, bilo da se radi o zatvoru nakon presude, pritvoru pre suđenja, pritvoru u svrhu izručenja, administrativnom pritvoru ili čak kućnom pritvoru, može biti obuhvaćen definicijom političkog zatvorenika“.
Prema tom izveštaju, Asanž ispunjava nekoliko kriterijuma iz definicije, na osnovu kojih može da bude označen kao politički zatvorenik, navodi UNS.
Rezolucijom PACE poziva Veliku Britaniju da hitno preispita svoje zakone kako bi sprečila mogućnost izručenja pojedinaca traženih zbog političkih delikata, kao i da sprovede nezavisnu istragu o postupanju prema Asanžu. Tom istragom treba da se utvrdi da li je Asanž bio izložen mučenju, nehumanom ponašanju i ponižavajućem postupanju.
Skupština je pozvala članice i posmatrače Saveta Evrope „da pruže adekvatnu zaštitu, uključujući azil, uzbunjivačima koji otkrivaju nezakonite aktivnosti svojih vlada i koji su zbog toga izloženi pretnjama odmazde u svojim matičnim državama, pod uslovom da njihova otkrića ispunjavaju kriterijume za zaštitu prema principima koje zastupa Skupština, posebno u odbrani javnog interesa“.
Američko pravosuđe je gonilo Asanža jer je od 2006. godine objavio više od 700.000 poverljivih dokumenata o vojnim i diplomatskim aktivnostima SAD, posebno u Iraku i Avganistanu.
Asanž se u junu vratio u Australiju pošto se nagodio s vlastima SAD i priznao krivicu za zaveru radi pribavljanja i objavljivanja poverljivih informacija o odbrani SAD.
Za to ga je američki sud kaznio s pet godina zatvora, ali ga je odmah pustio na slobodu jer je toliko vreme proveo u ekstradicionom pritvoru u Velikoj Britaniji. Pre ekstradicionog pritvora Asanž je sedam godina živeo u Ambasadi Ekvadora u Londonu, kao begunac od pravosuđa SAD, pošto mu je ta južnoamerička zemlja odobrila azil.
Pristalice Asanža u njemu vide istraživačkog novinara progonjenog zbog otkrivanja informacija, a protivnici smatraju da je „nepromišljen bloger“ čija je odluka da objavi veoma osetljive državne dokumente dovela u opasnost mnoge živote i ozbiljno ugrozila bezbednost SAD.
