U 2022. godini prijavljeno je ukupno 307 slučajeva hepatitisa (0,04% svih zaraznih bolesti), što je trostruko više registrovanih slučajeva nego u prethodnoj godini (118), tj. četvrtina u poređenju sa 2013. godinom kada je registrovan najveći broj slučajeva u posmatranom desetogodišnjem periodu.
Najniže uzrasno-specifične stope obolevanja zabeležene su kod svih oblika hepatitisa kod dece uzrasta do 14 godina, tj. u tom uzrastu kod ovih oblika hepatitisa jedini registrovani slučaj je bio na teritoriji Beograda. U uzrastu 15–19 godina registrovana su oboljenja Hepatitis vir. chronica C kod četvoro dece, sa uzrasno-specifičnom stopom 1,13/100.000 stanovnika. Najviše uzrasno-specifične stope obolevanja su zabeležene u uzrasnoj grupi 40–49 godina kod registrovanih slučajeva Hepatitis vir. chronica C, a zatim u uzrasnim grupama 30–39 i 50–59 godina, dok je kod registrovanih slučajeva Hepatitis vir. chronica B najviša stopa zabeležena u uzrasnoj grupi 50–59 godina (1,64/100.000 stanovnika).
U Južnobanatskom okrugu tokom 2022. godine, u ukupnom broju prijavljenih zaraznih bolesti Hepatitisi zauzimaju peto mesto, sa učešćem od 3,7%. Prijavljene su 3 osobe obolele od virusnog hepatitisa C, i to od hroničnog oblika ove bolesti. Stopa incidencije iznosila je 1,10/100.000 i niža je u odnosu na predhodnu godinu, kada je iznosila 1,36/100.000, i niža je u odnosu na petogodišnji period posmatranja (3,96/100.000). Obolele osobe su u uzrasnoj grupi od 30-39 godina i 50-59 godina, dve ženskog i jedna muškog pola. Ove godine u Južnobanatskom okrugu nije registrovan ni jedan smrtni slučaj od virusnih hepatitisa, kao ni 2021. godine, navodi Zavod za javno zdravlje Pančevo.
Svetski dan hepatitisa koji se obeležava 28. jula povod je za sumiranje podataka o napretku i dostignućima u borbi protiv virusnog hepatitisa. Ovogodišnji slogan Svetske zdravstvene organizacije (WHO) za obeležavanje Svetskog dana hepatitisa je: „Jedan život, jedna jetra”.
Ključne poruke Svetske zdravstvene organizacije:
1. Imamo samo jedan život, a imamo samo jednu jetru. Hepatitis može uništiti oboje.
Jetra tiho obavlja preko 500 vitalnih funkcija svakog dana kako bi nas održala u životu. Zato je davanje prioriteta zdravlju jetre i poznavanje našeg virusološkog statusa važno.
Pored poznavanja virusološkog statusa i adekvatnog lečenja, smanjenje unosa alkohola u organizam, postizanje odgovarajuće telesne težine, lečenje hipertenzije i regulisanje dijabetesa su ključni za zdravu jetru.
Prednosti zdrave jetre uključuju:
• duži životni vek
• zaštitu svojih najmilijih od hepatitisa
• zaštitu drugih vitalnih organa, uključujući srce, mozak i bubrege, koji se oslanjaju na funkciju jetre.
2. Virusni hepatitis i dalje ubija preko milion ljudi svake godine.
• Kombinovano, hepatitis B i hepatitis C izazivaju 1,1 milion smrti i 3 miliona novih infekcija svake godine.
• 350 miliona ljudi živi sa hroničnom infekcijom virusnog hepatitisa.
• 3000 ljudi umire od hepatitisa svakog dana. To je jedna smrt od hepatitisa svakih trideset sekundi.
• Preko 8000 novih infekcija hepatitisom B i C javlja se svakog dana u svetu, što čini preko pet infekcija svakog minuta.
• Ako se navedni trend učestalosti hepatitisa B i hepatitisa C nastavi, virusni hepatitis će godišnje dovoditi do smrtnog ishoda kod više ljudi nego malarija, tuberkuloza i HIV/AIDS zajedno, do 2040. godine.
3. Infekcija hepatitisom je tiha, a svest o zdravlju jetre je niska.
U svetu postoji ogroman broj nedijagnostikovanih i nelečenih ljudi koji žive sa hepatitisom. Većina simptoma se pojavljuje tek kada je bolest uznapredovala, što dovodi do velikog broja nedijagnostikovanih osoba koje žive sa hepatitisom. Čak i kada se dijagnostikuje hepatitis, broj osoba koje su na lečenju je nizak.
Većina osoba otkrije da imaju hepatitis B ili C infekciju nakon mnogo godina tihe infekcije i tek kada razviju ozbiljno oboljenje jetre ili rak.
Samo 10% ljudi sa hroničnim hepatitisom B ima dijagnozu. Samo 22% njih se leči – što je samo 2% ukupnog globalnog zdravstvenog opterećenja ovim bolestima.
Samo 21% ljudi sa hepatitisom C ima dijagnozu, a 62% onih sa dijagnozom dobija terapiju – što čini 13% ukupnog globalnog zdravstvenog opterećenja.
4. Infekcije hepatitisom i smrti mogu se sprečiti.
Obaveštenje o mogućnosti testiranja u zdravstvenim ustanovama na lokalnom nivou ključno je za uspešno okončanje hepatitisa.
Da bi se eliminisao hepatitis i postigli ciljevi SZO do 2030. godine, zdravstveni radnici treba da omoguće da:
• sve trudnice koje žive sa hroničnim hepatitisom B imaju pristup lečenju, a njihova deca imaju pristup vakcinama protiv hepatitisa B.
• 90% ljudi koji žive sa hepatitisom B i/ili hepatitisom C ima dijagnozu.
• 80% dijagnostikovanih ljudi se izleči ili leči prema najnovijim kriterijumima.
Hepatitis C se može sprečiti adekvatnim pregledom krvi dobrovoljnih davalaca, primenom bezbedne prakse injektiranja u zdravstvenim ustanovama, a posebno među ljudima koji injektiraju drogu.
Za hepatitis B postoji vakcinacija.
5. Kako COVID-19 više nije globalna zdravstvena opasnost, vreme je da eliminišemo virusni hepatitis i ispunimo ciljeve za 2030. godinu.
COVID-19 je usporio napredak globalnog odgovora na hepatitis u poslednjih nekoliko godina. Međutim, kontinuirani uspeh u smanjenju infekcije hepatitisom B kod dece dokazuje da je napredak moguć. Sada je vreme da damo prioritet testiranju i lečenju kako bismo ostvarili svet bez hepatitisa i ispunili ciljeve za 2030. godinu.
