Građani prilikom popisa imaju pravo da se izjasne kako se osećaju, to jest da u rubriku „nacionalna pripadnost” napišu šta žele, ili da je jednostavno ostave praznu
Ako je suditi prema rezultatima poslednjih popisa stanovništva, broj Džedaja, Indijanaca, Marsovaca, Štrumfova, vanzemaljaca, kosmopolita, pacifista, vilenjaka, pirata, rokera i mistika u Srbiji poslednjih decenija neprestano raste. Naime, prilikom poslednjeg popisa stanovništva, održanog 2011. godine, skoro 82.000 osoba je u rubriku „nacionalna pripadnost” upisalo pripadnost imaginarnoj naciji – najviše je Džedaja (640) i Marsovaca (268), a među našim sugrađanima ima i onih koji nacionalnost doživljavaju kao pripadnost omiljenom sportskom klubu i izjašnjavaju se kao „delije”, „grobari”, „radovci”...
Istovremeno, u porastu je i broj građana koji nacionalnu pripadnost razumeju kao regionalnu, a više od 30.000 ljudi su se prilikom poslednjeg popisa stanovništva izjasnili kao Šumadinci, Vojvođani, Sremci, Timočani i Krajišnici. Bilo je dosta njih koji su u rubriku „nacionalna pripadnost” upisivali grad u kom žive, to jest izjašnjavali se kao Beograđani, Užičani, Vranjanci, Čačani, a među njima ima onih koji su želeli još direktnije da naglase svoj lokalpatriotizam, pa su sebe predstavljali kao Zemunce, Dorćolce i Čuburce. Zanimljivo je da se broj osoba koje se izjašnjavaju kao Srbi smanjio između dva popisa – čak 222.688 osoba manje se 2011. godine izjasnilo da su pripadnici srpske nacije u odnosu na 2001. godinu. Predstojeći popis stanovništva, koji treba da bude održan na proleće, daće nam odgovor na pitanje koliko je „ostalih” među nama.
U Republičkom zavodu za statistiku podsećaju da građani prilikom popisa stanovništva imaju pravo da se izjasne kako se osećaju, to jest da u rubriku „nacionalna pripadnost” napišu šta žele, baš kao što imaju pravo da ovu rubriku ostave praznu. Odgovori građana koji se nisu jasno izjasnili o svojoj nacionalnoj pripadnosti na kraju se klasifikuju u četiri rubrike – u rubriku „nisu se izjasnili” spadaju oni koji nisu želeli da definišu svoju pripadnost nekoj naciji, rubriku „regionalna pripadnost” popunjavaju osobe koje nacionalnu pripadnost doživljavaju kao pripadnost nekoj geografskoj regiji (Vojvodini, Šumadiji), u rubrici „nepoznato” nalaze se građani koji su se, primera radi, izjasnili kao vanzemaljci, pacifisti i ostale „egzotične” kategorije stanovništva, a u rubrici „ostali” navedeni su podaci o etničkim grupama u Srbiji koje broje manje od 2.000 ljudi, kao što su Cincari, Česi ili Italijani, kao i oni građani koji su izrazili dvojaku nacionalnu pripadnost tipa Srbin-Makedonac, Mađar-Jugosloven ili Crnogorac-Srbin.
Da je na subjektivni doživljaj pripadnosti nekoj naciji uticao i raspad zemlje, svedoči i podatak da od početka građanskog rata u bivšoj Jugoslaviji kontinuirano raste broj osoba koje nisu želele da se izjasne o nacionalnoj pripadnosti – tako je 1991. godine svega 10.718 osoba odbilo da se izjasni kojoj naciji pripada, da bi 2001. godine broj neopredeljnih bio skoro jedanaest puta veći i iznosio 107.732. Na poslednjem popisu stanovništva čak 160.000 osoba nije želelo da se izjasni o nacionalnoj pripadnosti, što u statističkom prevodu znači da svaki 43. građanin Srbije nema osećaj pripadnosti bilo kojoj naciji. U porastu je i broj onih kojima je regionalni identitet snažniji od nacionalnog – tako se 1991. godine svega 4.841 osoba izjasnila kao Šumadinac ili Vojvođanin, da bi prilikom poslednjeg popisa čak 30.771 u rubriku „nacionalna pripadnost” upisivao regionalnu pripadnost. Za tri decenije duplo je povećan i broj naših sugrađana čija je nacionalna pripadnost nepoznata, odnosno koji se osećaju kao vanzemaljci ili Džedaji.
I poslednji popis stanovništva u regionu pokazao je da veliki broj građana na teritoriji zemlje koja se nekada prostirala od Vardara pa do Triglava više nema osećaj pripadnosti naciji. U Hrvatskoj je, primera radi, oko 100.000 građana nakon poslednjeg popisa svrstano u rubriku „ostali” – najveći broj odbio je da se izjasni o nacionalnoj pripadnosti, deo je naveo svoju regionalnu pripadnost (Zagorci, Dalmatinci, Istrani), neki su se izjasnili kao Jugosloveni, a zabeleženo je i nekoliko Eskima, Hotentota, Avara, pingvina i nojeva. I rezultati poslednjeg popisa stanovništva u Bosni i Hercegovini pokazali su da u ovoj državi živi čak 515 etničkih grupa. Među njima je i 76 Džedaja, 12 Klingonaca, 54 Eskima, 52 Indijanca i četiri Englezafrokarabiana, a šaroliku etničku sliku BiH upotpunjuju i građani koji su se izjasnili kao vanzemaljci, Marsovci, svemirci, Aboridžini i rokeri. Pored njih, 18 građana izjasnilo se kao „dijete”. Prilikom poslednjeg popisa stanovništva u Crnoj Gori 2011. godine čak 30.000 građana nije želeo da se izjasni o nacionalnoj pripadnosti.
(Politika)
